77 il öncə - 1945-ci il dekabrın 12-də Güney Azərbaycanın Təbriz şəhərində Seyid Cəfər Pişəvərinin başçılıq etdiyi Azərbaycan Milli Hökuməti yaradılıb. Xalqın dəstəyini arxasına alan 21 Azər hərəkatı 1946-cı il dekabrın 12-də İran rejiminin xain planı ilə iflasa uğrayıb. Belə ki, süquta uğradılmamışdan öncə İran mərkəzi höküməti Azərbaycan Milli Höküməti ilə imzaladığı anlaşmalarla bu muxtar dövləti rəsmən tanımış olsa belə, eyni ildə Pəhləvi rejiminin ordusu hücum edərək Milli Hökümətin mövcudluğuna son qoyub. Azərbaycanın işğalının ardından minlərcə Azərbaycan türkünə qarşı qətliam həyata keçirilib, minlərlə soydaşımız sürgünə göndərilib. Qısa ömrünə böyük məna yükləyən Azərbaycan Milli Hökuməti tarixi ərazilərimizin güneyində milli-azadlıq hərəkatının sonrakı mərhələdə inkişafına ciddi təkan verib.